Sanktuarium w Bisztynku

Sanktuarium Najdroższej Krwi Pana Jezusa w Bisztynku

Kościół parafialny pw. św. Macieja  z końca XIV wieku jest obiektem szczególnym. Od wieków przekazywana jest w nim pamięć o cudownym wydarzeniu. Podczas konsekracji świątyni ok.1400r. , przy podniesieniu Świętej Hostii w momencie przeistoczenia, spadły na ołtarz Krople Przenajświętszej Krwi. Od tego czasu zaczęto oddawać tu cześć Najdroższej Krwi Pana Jezusa. Kronikarz, burmistrz lidzbarski Marcin Österreich, napisał: że „kiedy kapłan w dzień w, którym Biskup poświęcił kościół celebrował Mszę Świętą to podczas podniesienia poczuł spływającą na  ręce z konsekrowanej Hostii krew, dlatego ołtarz ten nazwano, ołtarzem Przenajdroższej Krwi Pana Jezusa, a przy nim działy się liczne cuda”. Od roku 1565 wzmianka o tym niezwykłym wydarzeniu zawarta została w zapiskach wizytacyjnych. Do parafii zaczęło również przybywać wielu pielgrzymów. W 1798 roku do parafii należały miejscowości: Bisztynek, Troszkowo, Dąbrowa, Kokoszewo i folwark Sękity. W parafii istniała również szkoła parafialna. Po pożarze z 1770 roku dobudowano nawę południową, całość przedłużono o trzy przęsła w kierunku wschodnim i ujednolicono elewację budowli. Bardziej ozdobny wygląd otrzymała jedynie fasada kościoła, którą zaprojektował miejscowy architekt Ernest Mazur. Świątynię konsekrował 5 sierpnia 1781 roku biskup Karol Hohenzollern w obecności biskupa Ignacego Krasickiego.

Obecnie świątynia jest jednym z największych kościołów (poza katedrami) w Archidiecezji Warmińskiej. Samych miejsc siedzących jest tu 1200. Sanktuarium jest trójnawową halą o ośmiu przęsłach w stylu późnego baroku o kubaturze ok. 21 tys. m³.  Empora znajdująca się nad wejściem pochodzi z XVII wieku. Na niej umieszczone są 30- głosowe organy pochodzące z początku XX wieku, ale prospekt organowy pochodzi z XVIII wieku. Ambonę wieńczy baldachim z figurą Dobrego Pasterza. Wystrój wnętrza Świątyni pochodzi z XVIII wieku. Ołtarz główny jest w stylu rokokowym, a wykonany został przez Chrystiana Bernarda Schmidta z Reszla. W centralnej części ołtarza znajduje się obraz św. Macieja, zaś w tle panorama Bisztynka. W zwieńczeniu przedstawiona jest Trójca Święta i gloria z hebrajskim napisem JAHWE. Dziełem Chrystiana Bernarda Schmidta są ołtarze boczne kończące nawę południową i północną oraz ołtarze boczne przy czwartej parze filarów. Na szczególna uwagę zasługuje ołtarz boczny lewy z 1883r., a w nim cudowny krzyż nieznanego autora pochodzący z XVIII wieku. Przy trzecim filarze znajduje się ołtarz z 1772r. z obrazem Św. Walentego. W prawej zaś nawie znajduje się ołtarz Matki Bożej z dzieciątkiem w srebrnej sukience. Za nim ukryty jest drugi obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem i klęczącym Św. Dominikiem. W ścianie północnej kościoła znajduje się kamienna tablica z herbem biskupa Szembeka z datą 1739. Z obrazów w kościele na uwagę zasługuje portret Ignacego Krasickiego oraz dziewięć obrazów Apostołów. Oryginalną ozdobą obejścia kościelnego są rzeźby postaci naturalnej wielkości dwunastu Apostołów ustawione na postumentach- filarach muru ogrodzenia przed elewacją frontową kościoła.